Στο πλαίσιο του Ορίζοντα οι ερευνητές είναι υποχρεωμένοι να δώσουν Ανοικτή Πρόσβαση στις έγκριτες επιστημονικές τους δημοσιεύσεις.
Η υποχρέωση (αναφέρεται στο άρθρο 29.2 της Συμφωνίας Επιχορήγησης) και περιλαμβάνει δυο βήματα:
- Τηνκατάθεση μηχαναγνώσιμου ηλεκτρονικού αντίγραφου της δημοσίευσης (published version or final peer–reviewed manuscript)σε αποθετήριο. Η κατάθεση γίνεται το συντομότερο δυνατό και το αργότερο κατά τη δημοσίευση
- Την παροχή Ανοικτής Πρόσβασης (στη δημοσίευση)
Τα βήματα αυτά μπορεί να συμβούν ταυτόχρονα (ή όχι), ανάλογα με το αν έχει επιλεγεί η δημοσίευση σε περιοδικό Ανοικτής Πρόσβασης (χρυσός δρόμος) ή η αυτό-αρχειοθέτηση (πράσινος δρόμος) και στην τελευταία αυτή περίπτωση από την περίοδο εμπάργκο που θέτει ο εκδότης.
– Στην περίπτωση της αυτό-αρχειοθέτησης (γνωστής και ως «ο πράσινος δρόμος») ο συγγραφέας καταθέτει σε ηλεκτρονικό αποθετήριο ψηφιακό αντίγραφο της δημοσίευσης του (άρθρο σε περιοδικό, κεφάλαιο βιβλίου, κτλ.). Η Ανοικτή Πρόσβαση πρέπει να δοθεί εντός έξι μηνών (12 στην περίπτωση των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών).Οι πολιτικές των εκδοτών για την αυτό-αρχειοθέτηση μπορούν να αναζητηθούν μέσω του Sherpa-Romeo[1].
– Στην περίπτωση της δημοσίευσης σε περιοδικό Ανοικτής Πρόσβασης (γνωστής και ως «ο Χρυσός Δρόμος») η δημοσίευση γίνεται άμεσα ανοικτά προσβάσιμη. Το κόστος που σχετίζεται με τη δημοσίευση καλύπτεται είτε από τον συγγραφέα μέσω των τελών έκδοσης (Article Processing Charges/APC) ή μέσω της κάλυψης τους από τρίτους, όπως είναι οι χρηματοδότες έρευνας.
Τα κόστη που σχετίζονται με τη δημοσίευση σε περιοδικά Ανοικτής Πρόσβασης είναι επιλέξιμα κατά τη διάρκεια του έργου.
Η Επιτροπή ενθαρρύνει τους συγγραφείς να διατηρήσουν τα πνευματικά δικαιώματα.
Τέλη εκδόσεων σε περιοδικά Ανοικτής Πρόσβασης (Author Processing Charges – APCs)
Το κόστος που σχετίζεται με τη δημοσίευση καλύπτεται είτε από τον συγγραφέα μέσω των τελών έκδοσης (Article Processing Charges/APC) ή μέσω της κάλυψης τους από τρίτους, όπως είναι οι χρηματοδότες έρευνας. Επιπλέον οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Κύπρου, μπορούν να απευθύνονται στην αρμόδια Επιτροπή Έρευνας του Ιδρύματος για υποβολή σχετικού αιτήματος.
Εντοπισμός έγκυρων περιοδικών Ανοικτής Πρόσβασης
Για την επιλογή ενός έγκυρου περιοδικού Ανοικτής Πρόσβασης οι ερευνητές παροτρύνονται να χρησιμοποιούν τα ακόλουθα σημεία ελέγχου
- Το περιοδικό περιλαμβάνεται στο Ευρετήριο περιοδικών Ανοικτής ΠρόσβασηςDirectory of Open Access Journals (DOAJ).
- Έλεγχος ότι ο εκδότης του περιοδικού είναι μέλος του Open Access Scholarly Publisher’s Association (OASPA), ή το περιοδικό ακολουθεί το OASPA Professional Code of Conduct.
- Αξιολόγηση του κατά πόσο το περιοδικό ακολουθεί τα Principles of Transparency and Best Practice in Scholarly Publishing. Πρόκειται για μια λίστα από κριτήρια που αναπτύχθηκαν από κοινού των DOAJ, OASPA, the Committee on Publication Ethics (COPE), και του World Association of Medical Editors (WAME).
Σημείωση: Για τη συμμόρφωση των υποχρεώσεων που προκύπτουν από το πρόγραμμα Ορίζοντας2020, η δημοσίευση σε περιοδικό Ανοικτής Πρόσβασης δεν είναι αρκετό. Η δημοσίευση πρέπει να διατεθεί μέσω αποθετηρίου Ανοικτής Πρόσβασης.
Οι υπηρεσίες του Sherpa-Romeo παρέχουν στους συγγραφείς την απαιτούμενη πληροφόρηση προκειμένου να συμμορφωθούν με τις πολιτικές των χρηματοδοτών και φορέων έρευνας και των περιοδικών αναφορικά με την παροχή Ανοικτής Πρόσβασης.